Bursa Anadolu Erkek Lisesi
         (Bursa Mekteb-i Sultanîsi)

Bursa Kız Lisesi

Bursa Anadolu Lisesi

İnal Ertekin Okulları

Bursa'nın Köklü Okuları

Bursa'da 19. Yüzyılda Açılan Okullar

                                        
                                                                                                                                 TÜRKAN GENÇ

    Bursa'da 1883 yılından bu yana eğitim veren köklü eğitim kuruluşu Erkek Lisesi, binlerce kişinin hayatını şekillendiren, renklendiren, geleceğe ışık tutan bir okul. Okulda eğitim gören öyle çok ünlü ve başarılı isim var ki, saymakla bitmiyor.     
       

   Bugün çok iyi yerlere gelmiş bilim adamları, siyasetçiler, devlet adamları, sporcular, edebiyatçılar, yazarlar, gazeteciler, hukukçular, mühendisler, sanayici ve işadamları, müzisyenler ve daha nicelerini yetiştirmiş.
    Hayatı şekillendiren, renklendiren, geçmişten geleceğe ışık tutan kurumlar vardır. Bursa Erkek Lisesi bunu hakkıyla gerçekleştiren bir eğitim yuvası. 19. asır sonlarında başlatılan eğitim seferberliği sırasında 1883 yılında Veli Şemsettin Mahallesi’ndeki Necip Bey konağında “Mülkiye İdadisi” adıyla iki sınıflık bir okul olarak açılmış; iki sene sonra da sınıf sayısı dörde çıkarılmış. 1886’da bugünkü binanın temeli atılmış. Vali Mahmut Celalettin Paşa, okulun bitirilmesi için büyük gayret sarfetmiş. 1889’da okul, Rüştiye sınıflarını da içine alarak, yedi sınıflı hale getirilmiş, sonra da “Sultanî “ olmuş. 1894’te yatılı hale getirilmiş, okula 12 altın karşılığında öğrenci kabul edilmiş. Binaya 1903-1906 yılları arasında kütüphane, yatakhane, yemekhane, kapalı bir teneffüshane, 1911’de de hamam ilave edilmiş. 1904’de okul bahçesine ayrı bir teşkilat olarak, “Müze-i Hümayun” adıyla Bursa Müzesi açılmış, eserler 1926 ‘da Yeşil Medresesi’ne taşınmış. Yunan işgalinde binanın bir kısmı hastane olarak kullanılmış. 1923-1924 ders yılında “Sultanî” ismiyle liseye çevrilmiş. Atatürk 1924 ve 1925 yıllarında okulu ziyaretlerinde, şeref defterine, “Bursa Sultanîsi’nde geçirdiğimiz saatlerin çok kıymetli hatırası ile daima memnun olacağım” notunu düşmüş. Kendisinin de Fransızca öğretmeni olan Nevres Beyin dersine girmiş. Bu sınıf 1998’de bir plaketle daha kalıcı hale getirilmiş. Okul bahçesinde 1960’ta Atatürk’ün, sonra da diğer şahsiyetlerin büstleri dikilmiş. Bursa Erkek Lisesi’nde; Reşat Nuri Güntekin, Orhan Şaik Gökyay, Kazım Baykal, Ziya Samar, Namdar Rahmi Karatay, Hüseyin Siret Özsever, Süleyman Nesip, M. Necati Sepetçioğlu gibi seçkin kişiler öğretmenlik yapmış, yetiştirdikleri öğrenciler ise bilim, sanat, politika ve sosyal hayatta önemli görevler üstlenmişler. Sait Faik Abasıyanık öğrenciyken ilk hikayesini bu okulda yazmış.   
   Bugün yeni nesli yetiştirmeye devam eden okulda, her yıl mayıs ayında yapılan “Pilav Günleri”nde eski ve yeni mezunlar bir araya gelerek anıları tazeliyorlar. Okul, günümüzde Bursa Anadolu Erkek Lisesi adıyla eğitim yor.
   Erkek Lisesi’nde öğrenim gören ve okuldan mezun ünlülerden bazıları şöyle:  Sait Faik Abasıyanık Yazar, Kamuran İnan Milletvekili/Bakan, Mehmet Gölhan Sanayi Bakanı, Cemal Külahlı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Turgut Yücel Köy İşleri Bakanı, Oltan Sungurlu Adalet Bakanı Bakanı, Hüsamettin Örüç Bayındırlık Bakanı,Turhan Tayan Milli Eğitim ve Milli Savunma Bakanı, Mehmet Gazioğlu İçişleri Bakanı, Barlas Küntay Turizm Bakanı, Ertuğrul Yalçınbayır Başbakan Yardımcısı/ Devlet Bakanı, İlhan Aşkın Devlet Bakanı, Teoman Özalp Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı/ Milletvekili, Recep Kırım Milletvekili, Yahya Şimşek Milletvekili, Abdülkadir Cenkçiler Milletvekili, Erdem Saker Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı, Basri Sönmez Osmangazi Belediye Başkanı, Zeki Eke Yıldırım Belediye Başkanı, Ergün Koç Karacabey Belediye Başkanı, İbrahim Kaygısız Narlıca Belediye Başkanı, Oktay Aslanapa Sanat Tarihçi Profesör, Avni Domaniç Operatör Doktor, Rauf Tamer Gazeteci Yazar, Hilmi Soykut Yazar, Reşat Ekremkoçu Tarihçi Yazar, İsmail Habip Sevik Gazeteci Yazar, Ziya Kaya Doktor, Şair, Ferit Melen eski Başbakan / Milletvekili, Akın Özkan Müzisyen, Behçet Güler Sinop Valisi, Nurettin Ersin Orgeneral Genelkurmay Başkanı, Fahrettin Akutlu Vali, Yahya Mansur Milletvekili, Hüseyin Atmaca Milletvekili, Orhan Cemal Fersoy Milli Eğitim Bakanı, Turan Koçal Milletvekili, Ali Zahit Günöven Ziraatçi, Hasan Bozkurt Erkek Lisesi doktoru, Yılmaz Akkılıç Gazeteci-Yazar, Necati Akgün Gazeteci-Yazar, Sami Argüden Kimyacı, Aykan Uzoğuz Gazeteci-Yazar, İbrahim Orhan Yüksek Mühendis/Sanayici, Celal Sönmez Sanayici, Haluk Şahin Editör/Yazar, Mahmut Baler Edebiyatçı-Yazar, Coşkun Demir Sanatçı, Alpay İzer Sanatçı, Fikret Karaca Profesör Tıp Fakültesi Dekanı, Tarık Tarcan Sanatçı, Hasan Batmaz Profesör, U.Ü. Veterinerlik Fakültesi Dekanı, Naci Kurtul Sigortacı, Zühtü Caner Operatör Doktor, Niyazi Akı Vali, Mehmet Erginün Milletvekili, Adnan Ener Tekstil-Sanayici, Fahri Sabuniş Milletvekili, Kemal Demirel Milletvekili, Murat Kuter Gazeteci-Yazar, Teoman Alper Gazeteci, Nuri Kolaylı Bursa Gazeteciler Cemiyeti Başkanı, Yücel Akgün Gazeteci, Agah Erozan TBMM Başkanı, Enver Duran Trakya Üniversitesi Rektörü, Mehmet Beysel Sanayici, Kemal Türkün Sanayici, Seçkin Onur Sanayici, Kemal Beyazıd Kalp Cerrahı.

OKUL MÜDÜRLERİ

Tevfik Bey (Öksüzlü).............1913-1917
Besim Bey (Kadırgan)............ ? - ?
Kâzım Bey............................ ? - ?
Necati Ulgen.........................1927-1938
Sami Argüden.......................1938-1942
Rıfat Tokgöz..........................1942-1954
Nazım Yücelt.........................1954-1958
Şevki Altındağ.......................1958-1960
Kemal Yener.........................1961-1969
Recep Çakın.........................1969-1972
Burhanettin Arda...................1972-1977
Remzi Başak.........................1977-1980
İlhan Doğan..........................1980-1993
Abdullah Öztürk (vekil)..........1993-1994
Hasan Uçar...........................1994-1998
Hayrettin Şahin (vekil)...........1998-1999

Yunus Temiz .......1999-2003 arasında müdürdü          

        AYNI SINIFTAN ÜÇ BAKAN
         
   
  Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Cemal Külahlı, Köy İşleri Bakanı Turgut Yücel ve Sanayi Bakanı Mehmet Gölhan, lise son sınıfı birlikte okumuşlar. 1947 yılında Bursa Erkek Lisesi’nden mezun olduktan uzun yıllar sonra, Bakan olarak da TBMM çatısı altında buluşmuşlar.

BURSA ERKEK LİSESİ MEZUNLARI DERNEĞİ   
   Kısa adı BELDER. Mezunlar tarafından, okullarına ‘nasıl daha yararlı olabiliriz’ düşüncesiyle bir yıl önce kuruldu. Başkanı, Bursa Erkek Lisesi mezunu olan ve 22 yıl da yine bu okulda biyoloji öğretmenliği yapan Recep Cenkçiler. Derneğe, Erkek Lisesi’nde mezun olan veya okulda öğrenim gören herkes üye olabiliyor. Okulda öğretmenlik yapmış olanlar da onursal üye kabul ediliyor.         
     Dernek üyeleri, okula karınca kararınca hizmet etmenin kendileri için önemli görev olduğu yönünde çok özel bir anlayış taşıyor. Eski tarihi binanın restorasyonuyla ilgili çalışmalar yapılıyor. Eski bina dahil tüm binalar kompleks olarak düşünülüp, projesi Mimar Kağan Atabey ve ekibi tarafından hazırlandı. Ayrıca ihtiyaç sahibi öğrencilere yardımcı olma ve üniversiteye gidenlere burs verme planlanıyor.
    Okul yönetimiyle birlikte pilav günlerinin organizasyonu yapılıyor. Derneğin bir yıllık çabaları sonucu, Biyoloji laboratuvarı mikroskopla donatılmış, sınıflara projeksiyon makinesi ve bilgisayar temin edilerek, okul yönetimiyle birlikte sınıfların teknolojik eğitime hazır hale getirilmesi sağlanmış. Bu çalışmalarda mezunların önemli katkıları olmuş.
    Ayrıca dernek, tüm Erkek Liselilere yönelik, her ayın son Pazar günü Erkek Lisesi’nde kahvaltılı toplantı ve her ayın ikinci Çarşamba günü de yemek organizasyonu düzenliyor. 
                 
                   
                      Okulun tarihi 2012'de kitaplaştırılmıştı. 

                                           Yazarın Bursa Time dergisinde 3.8.2008'de yayımlanan yazısından alınmıştır

Bu sitenin son güncelleştirilme tarihi 11/09/23