Ahmet Necdet Sözer (1933-2010)


Bursa'da Edebiyat

Edebiyatımızda Bursa

 

 

   İnegöl'de doğdu. İlk ve ortaokulu yine İnegöl'de okuduktan sonra  liseye Bursa'da başladı. Burada 2. sınıfa kadar okuduktan sonra önce İstanbul Kabataş Lisesi'ne kaydoldu ve daha sonra Çapa Erkek Lisesi'ne geçerek oradan mezun oldu. 1950 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nde yüksek öğrenimine başlayan Ahmet Necdet Sözer, bu fakülteyi İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi olarak okudu ve bu okuldan 1954 yılında mezun oldu.
    Yüksek öğrenimi sırasında hazırladığı ve çok başarılı bulunan "İznik Gölü'nün Monografik Etüdü" konulu lisans tezinin özeti, daha sonra Review of the Geographical Institute of the University of İstanbul'da Fransızca olarak yayınlandı (1962).
    1 Aralık 1954 tarihinde ilk görev yeri olan Van Lisesi'nde coğrafya öğretmenliğine başlayan Ahmet Necdet SÖZER, çeşitli Anadolu kentlerinde bir süre daha ortaöğretim okullarında çalıştıktan sonra Atatürk Üniversitesi'ne asistan olarak atandı. Buradaki görevini yürütürken
İstanbul Üniversitesi'nde Türkiye Coğrafyası Ord. Profesörü Dr. Besim Darkot'un yanında doktora çalışmalarına başladı. "Erzurum Ovası'nın Beşeri ve İktisadi Coğrafyası" konulu tezini 1963 de tamamlayıp "Coğrafya Doktoru" unvanını aldı.
    "Diyarbakır Havzası" konulu bir tez hazırlayan Ahmet Necdet Sözer, doçentlik sınavlarının tüm aşamalarını başarı ile vererek 1968 yılında "Üniversite Doçenti" unvanını kazandı. Bilimsel çalışmalarını sürdürerek "Kuzeydoğu Anadolu'da Yaylacılık" konusunda hazırladığı çalışma ile 25 Mart 1974 tarihinde profesörlüğe yükseltildi.
    Atatürk Üniversitesi'nden 1979 yılında kendi isteği ile Muğla İşletmecilik Yüksek Okulu'na geçen Prof. Dr. Ahmet Necdet SÖZER, burada kısa bir süre çalıştıktan sonra, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi'nin öğretim kadrosuna katıldı. Daha sonra YÖK yasası ile adı Edebiyat Fakültesi olarak değiştirilen bu fakültede dekan olarak görev yaptı (05.03.1979
- 08.02.1980) ve bu arada Coğrafya Bölümü'nü kurarak (1979) bu bölümün bölüm başkanı oldu.
    1982 de yayın hayatına başlayan Ege Coğrafya Dergisi'nin kurucusu ve yazı kurulu
başkanı olarak bu derginin gelişimini sağladı. Bölümümüzde Beşeri ve İktisadi Coğrafya
Anabilim Dalı'nı da yıllarca yöneten Prof. Dr. Ahmet Necdet Sözer hocamız, 16 yıl sonra yine
kendi arzusu ile 1994 güzünde Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi'ne naklen atandı. Bu fakültede dört yıl görev yapan hocamız, kendi isteği ile 15 Ocak 1998 tarihinde emekli
oldu.

                             

    Meslek kurumlarından Türk Coğrafya Kurumu, şair ve yazar kişiliği nedeniyle Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Derneği ve Türkiye Edebiyatçılar Derneği (Ankara) üyesidir. Türk Coğrafya Kurumu üyesi olarak kurumun düzenlediği bilimsel kongre, toplantı ve seminerlere katılarak bildiriler sundu. Yakın çevre etütleri ve yerleşim coğrafyasına olan özel ilgisi nedeniyle bu konularda çok sayıda araştırma yaptı, öğrencilerine lisans, yüksek lisans ve doktora tezleri yaptırdı. Hemen her Türk coğrafyacısının olduğu gibi, Hocamızın yaptığı araştırma ve yayınlarda Türkiye Coğrafyası'na katkısı olmuştur. Eğitim
-öğretim faaliyetleri arasında emek verdiği binleri aşan lisans, çok sayıda yüksek lisans ve üç doktora öğrencisi bulunmaktadır. Yetiştirdiği doktora öğrencileri halen Uludağ Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadırlar.
    Edebiyata, özellikle şiire tutkun luğu ile bilinen ve soyadını şiirlerinde kullanmayan Ahmet Necdet'in okul yıllarından beri yazdığı şiirler ve yaptığı çeviriler çeşitli dergilerde yayınlandı ve kitaplarda toplandı. 1959 da yayımlanan "Çağdaş Fransız Şiiri" adlı çeviri şiir antolojisi onun edebiyat alanındaki ilk eseridir. Daha sonra kendi şiirlerini "Uzuneşek" (1979), "Ne Çok Enkaz" (1988), "Sana Bunca Yangından" (1991), "İnegöl Hey İnegöl", (1992), "Gün Yüzleri" (1992),
Kün (1994), "Ay Kasidesi" (1995) ve "Zümrüt Longa" (1998), “Aşk Ey” (2001), Haiki Kuşu (2003), Tanka’lar Kitabı (2005), Yokluğunda Çoğalarak (2006), Hep İle Hiç Arasında (2008)
adlı kitaplarda ve toplu olarak Bir Can Yongasıdır Aşk (1998), ile İnce Divan (2004)’de bir araya getirdi.
    "Gün Yüzleri" adlı eseri ile 1994 yılında Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü, Aşk Ey adlı  yapıtıyla da Yunus Nadi 2002 Şiir Ödülünü kazandı.
    Baudelaire, Apollinaire, Aragon, Celan, Trakl, Puşkin, Lermontov, Pesternak, Yasenin,
Voznesenski, Kuliev gibi şairlerden yaptığı çevirileriyle de tanınan Ahmet Necdet, bunların dışında Kraliçe Stratonike (2002) adlı bir şiir -oyun ile Bir Bölük Anka (2003) adlı bir
deneme
-inceleme kitabı ve çok sayıda antoloji yayınladı.
    Çağdaş Fransız Şiiri (1959), Modern Türk Şiiri (1993), Bugünün Diliyle Divan Şiiri Antolojisi (1995), Tekke Şiiri (1997), Latin Şiiri Antolojisi (JeanLouis Mattei ile birlikte, 1998), Yahya Kemal’den Günümüze Tematik Türk Şiiri Antolojisi (2000), Rus Şiirinin Gümüş Çağı (Kanşaubiy Miziev ile, 2004) ve Seninle Bir Yastıkta (Fransız Aşk Şiirleri Antolojisi, 2007). Şiir üzerine tuttuğu günlükleri Şiirli Defter “88/98” adlı kitapta bir araya getirdi (2005).
   Ahmet Necdet ayrıca Şeyh Galib’in Hüsn
-ü Aşk adlı mesnevisini günümüz Türkçe’sine çevirdi (2003) ve Ömer Hayyam’dan dilimize kazandırdığı rubaileri Nedir Yaşamın Gizi (2004) başlıklı bir kitapta topladı. Kanşaubiy Miziev ile birlikte Puşkin’den çevirdiği Yevgeniy Onegin (2003) adlı şiir -roman, Dünya -Kitap dergisi tarafından “En İyi Çeviri Kitabı” ödülüne layık görüldü.

Bu sitenin son güncelleştirilme tarihi 13/10/22